22 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Kiraya Verilmesi Yönetmeliği” ile üst üste iki yıl boş bırakılan arazilerin devlet eliyle kiraya verilerek üretime kazandırılması, gıda güvenliği ve kaynak verimliliği için kritik bir adım. Ancak, uygulamanın şeffaflık ve adalet sınavından geçmesi gerekecek. Bakanlık, 2024’te ekilmeyen arazileri belirledi. Eylül sonuna kadar, bu topraklar tarımsal üretim şartıyla sezonluk kiralanacak. Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü internet sitesinde İşlenmeyen Tarım Arazileri Listeleri yayınlandı. Parselin bir bölümü işlenmemişse, o kısım bile kiralanabilecek. İstisnalar var: Dikili tarım ve sera arazileri, tarımsal üretim için ekonomik olmayan araziler kapsam dışı.  Kira Mekanizması: Kuşkular ve Fırsatlar Öncelik, arazinin bulunduğu yerdeki köylü, STK’lar ve meslek odalarında.  Değerlenen taşınmazın kirası için emsal olarak kullanılacaktarım arazilerinin tespitinde, bölgedeki Ziraat Odası, muhtarlık, taşınmaz ticareti yetki belgesine sahip işletme görüşleri, Bakanlık kayıt sistemlerinde yer alan kiralamalar, Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca lisans alan gayrimenkul değerleme uzmanı raporları ve bilirkişi raporları kullanılabilecek. Destekleyici bilgi olarak kullanılmak amacıyla Hazine arazilerinin kiralama verilerinden faydalanılabilecek. Değerleme ve emsal kıyaslaması alan, konum, manzara, eğim, geometrik şekil vb.pek çok kriter doğrultusunda yapılan hassas bir süreç, gerekli özenin gösterileceğini temenni ederim. Emsal olarak kullanılacak,çevredeki kiraya verilmiş arazilerin bedeli kiralanma tarihi ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi değişim oranları dikkate alınarak güncellenecek. Yine değerleme uzmanı olarak gayrimenkule dayalı bir endeksin kullanılmasını daha doğru buluyorum. Burada en önemli husus bence gerçekten atıl kalmış arazilerin belirlenmesi, kiracıların “Tarımsal üretim” şartına uymasının denetimi vedevletin, toprağı üreten ellere teslim etme iradesinin uygulamada da net olması. Farklı bir açıdan baktığımızda ise mülkiyet hakkı ile ilgili soru işaretleri karşımıza çıkıyor. Nitekim Danıştay, geçtiğimiz günlerde bu yönetmeliğin mülkiyet hakkının özüne dokunduğu, malikin re’sen kiralamalar karşısında hak arama özgürlüğü ile etkili başvuru hakkının kısıtlandığı, ayrıca önceliğin arazinin bulunduğu yerdeki köylüler, STK’lar ve meslek odalarına verilerek malikin kira sözleşmesinde asli taraf olmasının engellendiği gibi gerekçelerle Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi. Önümüzdeki günlerde bu düzenleme ile ilgili nasıl kararlar alınacak göreceğiz.