14 Ağustos 2025 Perşembe günü, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası enflasyon görünümüne dair Üçüncü Enflasyon Raporu'nu yayımladı. Bu rapor, enflasyonun bu yıl sonu için yeni bir çerçeve ile değerlendirildiği "ara hedef" sistemine geçişin sinyallerini taşıması bakımından ekonomi dünyasında öne çıktı.
1. Genel Değerlendirme ve Yeni Yaklaşım
Raporun "Genel Değerlendirme" kısmında, küresel ticaret politikalarındaki belirsizliklerin hafiflemesiyle sınırlı da olsa küresel büyüme görünümünde kısmi bir iyileşme kaydedildiği, bununla birlikte Türkiye’nin özellikle dış talep açısından zayıf bir performans gösterdiği vurgulandı
Ayrıca enerji ve tarımsal emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar, üretimde geçici canlanmalar ve iç talepteki yavaşlama ön plana çıkarıldı
Merkez Bankası, 2025 yıl sonu enflasyonunu olasılıkla %25–29 aralığında tahmin ederken, orta vadede enflasyonun 2026 sonunda %13–19, 2027 sonunda ise tek haneli seviyelere düşeceği öngörüsünde bulundu
2. Ara Hedef Sistemi: Yeni Bir Çerçeve
TCMB Başkanı Fatih Karahan, rapor sunumu sırasında 2025 yılı için “ara hedef” sistemine geçildiğini açıkça belirtti. Buna göre 2025 yıl sonu için ara hedef %24 olarak korunurken, tahmin bandı ise %25–29 olarak güncellendi
Karahan, bu ara hedeflerin taahhüt ve çıpa işlevi göreceğini, para politikasının bu hedefe göre şekilleneceğini ifade etti
2026 ve 2027 için belirlenen ara hedefler ise sırasıyla %16 ve %9 olarak ilan edildi. Karahan, bu hedeflerin enflasyonla mücadelede kontrol ufku içerisinde yönlendirici nitelik taşıyacağını vurguladı
3. Enflasyon Görünümü ve Tahminler
Rapor dönemi itibarıyla TÜFE temmuz ayında %33,5’e geriledi. Trend enflasyon göstergeleri ise daha yatay bir seyir izledi
Gıda ve enerji kalemlerinde kayda değer düşüşler olmakla birlikte temel eğilim göstergeleri stabil kaldı
Piyasa beklentilerinde de ılımlı bir iyileşme söz konusu. 12 aylık enflasyon beklentisi önceki Enflasyon Raporu’na göre 1,7 puan, 24 aylık beklenti ise 0,7 puan azaldı
4. Para Politikası Mesajı: Otomatik Pilot Yok
Karahan, faiz indirimlerine yönelik mesaj verirken, “veri akışına bağlı olarak ilerleyeceğiz, kesinlikle otomatik pilotta değiliz” diyerek, para politikasının enflasyon görünümüne göre şekilleneceğine dikkat çekti
Ayrıca kiralarda aşağı yönlü eğilimin süreceği tahmini yapıldı, ancak bu dönüşümün beklenenden daha yavaş ilerlediği belirtildi
5. Değerlendirme ve Sonuç
TCMB’nin bu raporla birlikte belirttiği ara hedef uygulaması, para politikasında şeffaflık ve güvenilirlik açısından önemli bir kırılma olarak değerlendirilebilir. Bu sistem, politika sinyallerinin daha net, hedeflerin daha anlaşılır hale gelmesini sağlıyor. Ayrıca enflasyonun orta vadede düşmeye devam edeceği mesajı, ekonomi çevreleri tarafından olumlu olarak algılanabilir.
Ancak, küresel belirsizlikler, enerji ve gıda fiyatlarında dalgalanmalar ve iç talepteki zayıf seyir, bu hedeflerin gerçekleştirilmesinde risk oluşturabilir. Merkez Bankası’nın "kontrol ufku" kavramıyla belirtilen 12–24 aylık dönem, bu belirsizliklerin etkisini izlemek açısından kritik önemde.
Özet Tablo:
Konu Öne Çıkan Noktalar
Ara Hedef Sistemi 2025: %24; 2026: %16; 2027: %9
2025 Yıl Sonu Tahmini %25–29 (olasılıkla)
Faiz Politikası Veri odaklı, “otomatik pilot” yok
Enflasyon Görünümü Temmuz TÜFE %33,5; beklentiler aşağı yönlü
Riskler Küresel belirsizlik, emtia fiyatları, iç talep zayıflığı
14 Ağustos 2025 tarihli Enflasyon Raporu, TCMB açısından bir dönüm noktası. Ara hedef sistemi, ekonomik birimler için yönlendirme açıcılığı sağlarken, para politikasının gelecekte daha öngörülebilir ve şeffaf bir zeminde yürütülmesine zemin hazırlıyor. Ancak bu kararların başarısı, küresel ve yerel dinamiklerin hassas yönetimine bağlı olacak.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
Zaferozcivan59@gmail.com