CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Türkiye'de tarım sektöründe sosyal güvenlik kapsamındaki çalışan sayısında büyük bir düşüş yaşandığını belirtti. Gürer, 2009 yılında bir milyonu aşan Tarım BAĞ-KUR’lusu sayısının 2024’te 427 bine, ücretli çalışan sigortalı sayısının ise 14 bine kadar gerilediğini açıkladı.
15 yılda tarımda sosyal güvenlikten kopuş
Gürer, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine dayanarak yaptığı açıklamada, son 15 yılda 750 bin çiftçinin sosyal güvenlik sisteminden çıktığını söyledi. Gürer’e göre bu durum, sadece bir istatistik değil, tarımsal üretimdeki yapısal bozulmanın da işareti.
“Tarımda emek veren üretici, gelir-gider dengesi bozulunca prim ödeme gücünü kaybediyor. Bu da güvencesizliğe yol açıyor,” dedi.
BAĞ-KUR’lu çiftçi sayısı yarıdan fazla azaldı
Gürer’in aktardığı SGK verilerine göre;
2009’da 1 milyon 14 bin 948 olan Tarım 4B (BAĞ-KUR) sigortalısı,
2024 yılı sonunda 427 bin 298’e düştü.
Bu azalış, yüzde 58’in üzerinde gerçekleşti. Gürer, “Kendi tarlasında üretim yapan çiftçi, artık BAĞ-KUR’a prim ödeyemez hale geldi. Bu tablo, çiftçinin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıyı ortaya koyuyor,” dedi.
Ücretli çalışan sigortalı sayısı yüzde 91 azaldı
Tarımda ücretli çalışanları kapsayan 4A (2925 sayılı Kanun) sigortalı sayısı da ciddi oranda geriledi:
2009’da 178 bin 541 kişi iken,
2024’te yalnızca 14 bin 676 kişiye düştü.
Gürer, kayıt dışı çalışmanın yaygınlaştığını ve prim yükünün her geçen gün daha da ağırlaştığını ifade etti.
“Gençler köyde kalmak istemiyor”
Gürer, kırsalda genç nüfusun azaldığını, tarımda çalışanların yaşlandığını söyledi. Sosyal güvenlik sistemine dahil olmakta zorlanan gençlerin köyde kalmak istemediğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Kırsalda kalacak gençlere ve kadınlara SGK primini devlet ödemelidir.”
“Prim gün sayısı hâlâ düşürülmedi”
Cumhurbaşkanı’nın 2023 seçimleri öncesinde BAĞ-KUR prim gün sayısının 9000’den 7200’e düşürüleceğini açıkladığını hatırlatan Gürer, “Seçim geçti, iki yıl oldu; çiftçi ve esnaf için bu söz hâlâ tutulmadı,” dedi.