TBMM Heyeti, IRA’nın Silah Bırakma Sürecini İncelemek Üzere İrlanda’ya Gitti

Komisyon üyeleri, Hayırlı Cuma Anlaşması’nın uygulanma sürecini yerinde gözlemleyecek

TBMM Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun sekiz üyesi, İrlanda Cumhuriyet Ordusu’nun (IRA) silah bırakma sürecini ve Kuzey İrlanda’da 1998’de imzalanan Hayırlı Cuma (Good Friday) Anlaşması’nı yerinde incelemek üzere bugün İrlanda’nın başkenti Dublin’e gitti. Program, Londra merkezli Demokratik Gelişim Enstitüsü (DPI) tarafından “karşılaştırmalı deneyim paylaşımı” amacıyla 31 Ekim – 2 Kasım 2025 tarihleri arasında düzenleniyor. Heyette beş partiden milletvekili yer alıyor Ziyarete TBMM’de grubu bulunan partilerin yanı sıra Meclis’te temsil edilen yeni oluşumlar da katılıyor. Heyette; CHP’den Sezgin Tanrıkulu ve Oğuz Kaan Salıcı, AK Parti’den Abdurrahman Babacan, DEM Parti’den Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Celal Fırat, Yeni Yol Partisi’nden Mehmet Emin Ekmen ve Bülent Kaya, Gelecek Partisi İzmir Milletvekili, TBMM Katip Üyesi Mustafa Bilici yer alıyor. Heyete ayrıca araştırmacı ve eski Akil İnsanlar Heyeti Üyesi Yılmaz Ensaroğlu da eşlik edecek. Barış süreci, iletişim dili ve silahsızlanma gündemde Dublin’deki programın ilk gününde DPI İcra Kurulu Başkanı Kerim Yıldız açılış konuşmasını yapacak. Ardından İrlanda hükümetinin barış sürecinde kullandığı iletişim dili, kamuoyunu sürece hazırlama yöntemleri ve çatışma sonrası adalet ile yeniden entegrasyon başlıkları ele alınacak. İkinci gün ise barış sürecinin kilit isimleri sunum yapacak: Hayırlı Cuma Anlaşması döneminin Başbakanı Bertie Ahern, Eski Adalet ve Eşitlik Bakanlığı Müsteşarı Tim Dalton, Eski Dışişleri Bakanı Dermot Ahern, BM’nin eski siyasi işler yöneticisi, Büyükelçi Sir Kieran Prendergast, Bangsamoro barış sürecinin önde gelen ismi Raissa H. Jajurie. Oturumlarda “silahların devre dışı bırakılması”, “müzakerelerle eşzamanlı silahsızlanma”, “güvenlikten sivil yönetime geçiş” ve “polis reformu” konuları masaya yatırılacak. Bilici: “Silah bırakmak, siyasete katılımın kapısını aralamaktır” Heyette yer alan Gelecek Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici, hareket öncesi yaptığı açıklamada, İrlanda örneğinin çatışmasızlık süreçlerine ışık tuttuğunu söyledi: “İrlanda örneği bize, silah bırakmayı bir teslimiyet değil, siyasete katılımın önünü açan bir demokratikleşme aracı olarak gördüklerini gösteriyor. Bizim komisyonumuzun amacı da tam olarak bu: Çatışmanın sona ermesiyle eşzamanlı, denetlenebilir ve kamuoyu tarafından izlenebilir bir silahsızlanma modelinin nasıl kurulduğunu yerinde görmek.” Bilici ayrıca farklı ülkelerin barış tecrübelerinin Türkiye açısından da önem taşıdığını vurguladı: “Bu ziyaret sadece Kuzey İrlanda’yı dinlemekten ibaret değil. Aynı masada Bangsamoro tecrübesini de göreceğiz. Farklı kimliklerin barışa nasıl ikna edildiği, geçiş dönemlerinin nasıl yönetildiği üzerine karşılaştırmalı bir oturum olacak. Bu, Türkiye’de demokratik siyasetin alanını büyütmek açısından kıymetli bir deneyim sunacak.” Heyet 2 Kasım’da dönecek TBMM heyetinin temaslarını tamamladıktan sonra 2 Kasım 2025 Pazar günü Dublin’den İstanbul’a dönmesi planlanıyor.