Türkiye'de cep telefonu tarifelerine son dönemde yapılan yüksek oranlı zamlar kamuoyunda tepkilere neden oluyor. Dolar kurundaki yaklaşık %95'lik artışa karşılık, bazı GSM operatörlerinin tarifelerinde %300'ü bulan fiyat artışları yaşandı. Peki, bu zamlar ne kadar makul? Denetim yetkisi olan kurumlar neden sessiz?
Dolar kuru %95 arttı, tarifeler %500 zamlandı
2023 ortalarında yaklaşık 20 TL olan dolar kuru, 2025 ortasına gelindiğinde 39 TL'ye ulaştı. Bu da yaklaşık %95'lik bir artış anlamına geliyor. Ancak cep telefonu tarifeleriyle ilgili veriler bu artışın çok daha üzerinde zam yapıldığını gösteriyor.
Güvenilir kaynaklara göre, taahhütsüz ya da taahhütsüzlük sonrası yenilenen tarifelerde zam oranı %300 ila %500 arasında değişiyor. Ekonomik segmentteki bazı operatörlerde ise bu oran ortalama %68.
Kullanıcılar tepkili: "Yüzde 500 zam nedir?"
Birçok sosyal medya kullanıcısı, "Telefon faturasına gelen zam maaş zammını geçti" diyerek duruma tepki gösterdi. Özellikle dar gelirli kesim, iletişim giderlerinin temel ihtiyaç haline geldiğini vurguluyor.
Ekşi Sözlük gibi platformlarda da benzer şikayetler yer alıyor:
"Bir yılda faturasız hatta %60 zam geldi. İnternet paketleri de aynı oranda artmış. Bu zam oranları nasıl denetlenmiyor?"
Uzmanlar: "Kurun 4 katı zam savunulamaz"
Ekonomist Veysel Yıldız'a göre, döviz bazlı maliyet artışları bahane edilerek yapılan bu zamlar orantısız:
"Dolar %95 artarken bir hizmetin %500 zamlanması, maliyetle değil, serbest piyasa kontrolsüzlüğüyle açıklanabilir. Denetim eksikliği burada temel sorun."
Tüketici Hakem Heyetleri devreye girebilir mi?
Tüketici dernekleri, iletişim tarifeleri konusunda sınırlı sayıda başvuru alabildiklerini belirtiyor. Bunun sebebi ise paketlerin taahhütsüz olması. Ancak "makul olmayan fiyat artışı"na karşı Tüketici Hakem Heyetleri'ne bireysel başvuru yapılabiliyor.
Devletin yetkisi ne kadar? BTK neden sessiz?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), GSM tarifelerini doğrudan belirlemiyor ancak operatörlerin fiyat politikalarını izleme ve rekabeti sağlama yükümlülüğüne sahip. Ancak son dönemde fiyat artışlarına karşı kamuoyunu tatmin edecek bir açıklama yapılmadı.
Uzmanlara göre, BTK'nın sessizliği kamu güvenini sarsıyor:
"Denetim yapılmadıkça, firmalar istedikleri gibi zam yapıyor. Bu, iletişim gibi hayati bir hizmette kabul edilemez."
