Kira sözleşmelerinde en çok tartışılan konulardan biri olan depozito uygulaması, çoğu zaman hem kiracılar hem de ev sahipleri için kafa karışıklığına neden oluyor. Güvence bedelinin nasıl kullanılacağı, hangi şartlarda iade edileceği gibi detaylar hakkında açıklamalarda bulunan Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, uygulamanın yasal çerçevesini ve dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı.
Depozito, güvence bedeli olarak alınır
Türk Borçlar Kanunu’na göre, depozito yalnızca tarafların sözleşmeyle üzerinde anlaştığı bir güvence bedelidir. Kiracının, taşınmazda oluşturabileceği zararları teminat altına almak amacıyla alınır. Ancak bu ödeme hiçbir şekilde kira bedeli yerine geçmez.
Güvence bedeli üç aylık kirayı aşamaz
Av. Elvan Kakıcı Şimşek, konut ve çatılı iş yeri kiralarında güvence bedelinin üç aylık kira bedelini aşamayacağını vurguladı. Depozito, vadeli bir banka hesabında ya da kıymetli evrak şeklinde saklanmalı ve yalnızca tarafların ortak rızası ya da yargı kararıyla serbest bırakılmalıdır.
Depozito, kira yerine kullanılamaz
Kiracıların sıklıkla yaptığı hatalardan biri olan “son ay kirasını ödememek ve bunun depozitodan düşülmesini istemek” uygulamasının hukuka aykırı olduğunu belirten Şimşek, bu davranışın ev sahibine yasal yollara başvurma hakkı tanıdığını ifade etti.
İade için şartlar net
Depozitonun kiracıya iadesi için sözleşmenin sona ermiş, taşınmazın hasarsız teslim edilmiş ve herhangi bir borç ilişkisinin kalmamış olması gerekiyor. Şimşek, bu sürecin sağlıklı yönetilmesi adına, teslim sırasında mutlaka “anahtar teslim tutanağı” hazırlanmasını önerdi.
Güncel kira değil, sözleşme tarihindeki oran geçerli
Yargıtay kararlarına göre, iade edilecek depozito tutarı, sözleşmenin yapıldığı tarihteki kira-depozito oranı baz alınarak belirlenmeli. Ancak sözleşmede “depozito aynen iade edilir” şeklinde bir hüküm varsa, güncelleme yapılmaksızın aynı miktar iade edilmelidir.
Depozito, güven dengesinin anahtarıdır
Av. Elvan Kakıcı Şimşek, depozitonun amacına uygun şekilde, güvence amacıyla kullanılması gerektiğini hatırlattı. Kiracı ve ev sahiplerinin yasal haklarını bilmesi, anlaşmazlıkların önüne geçilmesinde en önemli adımlardan biri.
