Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte güneş ışınlarına maruz kalma süresi artarken, bu durum beraberinde sağlık risklerini de getiriyor. Uzmanlar, özellikle cilt kanseri vakalarının yaz aylarında daha fazla görülmeye başlandığını belirtiyor. Cilt, vücudu dış etkenlerden koruyan en büyük organ olarak, zararlı güneş ışınlarına karşı ilk savunma hattı konumunda bulunuyor.
UV ışınları cilt hücrelerine zarar veriyor
Cilt kanseri, derideki hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla oluşuyor. Her cilt lekesi ya da değişimi kanser anlamına gelmese de, şüpheli durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerektiği vurgulanıyor. Uzmanlara göre en önemli çevresel risk faktörü güneşten gelen ultraviyole (UV) ışınları. Özellikle saat 10.00 ile 16.00 arasında doğrudan güneş altında bulunmak, cilt kanseri riskini ciddi şekilde artırıyor.
Hava kirliliği ve zararlı kimyasallar da tetikliyor
Güneş ışınlarının yanı sıra hava kirliliği ve zararlı kimyasallar da cilt sağlığı için tehdit oluşturuyor. Hava kirliliğinin cilt hücrelerinde oksidatif strese yol açarak kanser gelişimini tetikleyebileceği belirtiliyor. Ayrıca iklim değişiklikleri ve coğrafi özellikler de cilt kanseri riskini etkileyebiliyor.
Kimler daha fazla risk altında?
Cilt kanseri riskini artıran diğer unsurlar arasında uzun süreli güneş maruziyeti, solaryum kullanımı, açık havada uzun süre çalışmak, çocukluk çağında yaşanan ciddi güneş yanıkları, açık tenli ve çillenmeye yatkın cilt yapısı ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı yer alıyor. Ailede cilt kanseri öyküsü olan bireyler de risk grubunda değerlendiriliyor.
Korunmak mümkün, yeter ki önlem alın
Her ne kadar cilt kanseri tamamen önlenemese de, bazı basit ve etkili adımlarla risk azaltılabiliyor. Uzmanlar şu önlemleri öneriyor:
- Geniş spektrumlu ve yüksek koruma faktörlü güneş kremleri kullanın.
- Koruyucu giysiler, şapka ve güneş gözlüğü takın.
- Güneşin en yoğun olduğu saatlerde dışarıda uzun süre kalmaktan kaçının.
- Ciltteki değişimleri düzenli olarak takip edin.
- Aylık olarak kendi kendinize cilt muayenesi yapın.
- Şüpheli ben, leke veya izlerde doktora başvurun.
Erken teşhis hayat kurtarır
Cilt kanserleri çoğunlukla güneş gören bölgelerde görülse de, vücudun diğer alanlarında da ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle düzenli doktor kontrolü ve cilt muayenesi, erken teşhis açısından büyük önem taşıyor. Ciltteki ben, leke veya çillerin zaman içinde değişip değişmediğini takip etmek, hayati sonuçlar doğurabilecek risklerin erken fark edilmesini sağlayabiliyor.