Türkiye'den Schengen vizesi başvurularında son yıllarda uygulanan Cascade kuralları, başvuru sahiplerinin geçmiş vize performansına göre daha uzun süreli ve çok girişli vizeler almalarını mümkün kılıyor. Bu sistem, sık seyahat eden kişilere daha esnek vize avantajları sunarken, vize değerlendirmelerinde ana destinasyon ve yetkili konsolosluk seçimi de önemli rol oynuyor.
Cascade Kuralları Nedir, Nasıl İşliyor?
2020 yılında yürürlüğe giren AB Vize Kodu ile birlikte Schengen üyesi ülkeler, başvuru sahiplerinin olumlu ve sorunsuz vize geçmişi varsa, sonraki başvurularında daha uzun süreli vizeler verme yükümlülüğüne girdi. Buna göre, son iki yıl içinde en az üç Schengen vizesi alıp her seferinde yasal kurallara uyan bir kişi, dördüncü başvurusunda 1 yıllık çok girişli vize alabiliyor. Aynı şekilde 1 yıllık vizesini sorunsuz kullanan kişilere 2 yıl, 2 yıllık vizesini sorunsuz tamamlayanlara ise 5 yıl geçerli vizeler verilebiliyor.
Konsolosluklar, başvuru sahibinin önceki vizelerindeki seyahat kayıtlarını detaylı inceliyor. Eğer kişi farklı bir Schengen ülkesinde uzun süre kalmışsa, başvuru yaptığı ülkenin konsolosluğu uzun dönemli vize verme konusunda çekimser davranabiliyor.
Çoklu Destinasyonlu Seyahatlerde Yetkili Konsolosluk Nasıl Belirleniyor?
Schengen bölgesine birden fazla ülkeyi kapsayan seyahatlerde vize başvurusu, ziyaret süresi en uzun olan ülkenin Türkiye'deki konsolosluğuna yapılmalıdır. Örneğin, Fransa ve İspanya'ya seyahat edecek biri, hangi ülkede daha fazla zaman geçirecekse vize başvurusunu o ülkeye yapmalıdır.
Kişisel seyahat amaçları da belirleyici olabilir. Eğer seyahat iş veya konferans gibi özel bir amaç taşıyorsa, o ülke ana destinasyon olarak kabul edilebilir. Süreler birbirine yakınsa, ilk gidilecek ülkenin konsolosluğu başvuruyu değerlendirir.
Türkiye'deki Uygulama ve Güncel Durum
Türkiye'deki Schengen konsoloslukları, Cascade kurallarını prensipte uyguluyor. Sık ve düzenli seyahat eden, vizesini yasal olarak kullanan vatandaşlar, uzun süreli ve çok girişli vizelere hak kazanabiliyor. Özellikle iş insanları ve sık seyahat eden turistler 1 yıl, 2 yıl hatta 5 yıl geçerli vizeler alabiliyor.
Ancak son dönemde Türkiye'den yapılan Schengen vize başvurularında ret oranlarında artış ve vize sürelerinde kısalma gözlemleniyor. İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi turizm odaklı ülkeler, yeni başvurularda dahi nispeten daha uzun süreli vizeler verirken; Almanya ve Fransa gibi ülkeler daha temkinli davranıp genellikle kısa süreli ve tek girişli vizeler vermeyi tercih ediyor.
Cascade kuralları, Türkiye'den yapılan Schengen vizesi başvurularında teorik olarak geçerli ve uygulamada etkili bir sistemdir. Vize geçmişi temiz, seyahatlerini yasal olarak gerçekleştiren başvuru sahipleri, kademeli olarak 1, 2 ve 5 yıllık çok girişli vizeler alma imkanı elde edebiliyor. Ancak nihai kararlar konsoloslukların değerlendirmesine bağlıdır ve güncel uygulamalar ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.
Kaynaklar: AB Vize Kodu, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi dokümanları, Türkiye Dışişleri Bakanlığı resmi duyuruları, AB ülkelerinin dış temsilcilik açıklamaları, uluslararası medya raporları (2025). Başvuru öncesinde ilgili konsolosluğun güncel web sitesinin kontrol edilmesi tavsiye edilir.
