Türkiye’de tarım sektörünü derinden sarsan kuraklık ve zirai don, üreticileri borç batağına sürükledi. 2025’in ilk 7 ayında yağışların ciddi oranda azalmasıyla birçok bölgede ürün verimi büyük ölçüde düştü, bazı alanlarda ise tamamen yok oldu. “Çiftçinin borcu silinecek mi?” sorusu, yaşanan kayıplar karşısında kamuoyunun ve üreticilerin en büyük beklentisi haline geldi.
Son 11 Yılın En Kötü Yağış Dönemi
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Nisan 2025 Yağış Raporu'na göre, Türkiye genelinde yağışlar son 7 ayda normale göre yüzde 25, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 26 oranında azaldı. Güneydoğu Anadolu'da yağışlar 65 yılın, İç Anadolu ve Ege'de ise 18 yılın en düşük seviyelerinde seyretti.
Kuraklığın etkisiyle Diyarbakır'da buğdayda yüzde 40, Şanlıurfa'da yüzde 50, Gaziantep'te yüzde 15 oranında verim kaybı yaşanırken, Mardin'de kuru tarım yapılan alanların büyük bölümü kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Konya'nın kıraç arazilerinde de buğdayda yüzde 20, arpada yüzde 30 kayıp bekleniyor.
Çiftçi, Ürünü İkinci Kez Ekmek Zorunda Kaldı
Şubat ayında yaşanan zirai don felaketi, mart ve nisan aylarındaki kuraklıkla birleşince, Adana ve Hatay gibi illerde verim yüzde 40’a kadar düştü. Üreticiler, ilk ürünün tarlada ziyan olması üzerine yeniden ekim yapmak zorunda kaldı.
“Borçlar En Az 3 Yıl Ertelensin”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Çamardı ilçesinde don afetinden etkilenen çiftçileri ziyaret ederek üreticilerin karşı karşıya kaldığı tahribatı yerinde inceledi. Gürer, “Borçlar en az üç yıl ertelenmeli ve faizleri silinmeli. Bu sadece bugünün değil, geleceğin de sorunu” ifadelerini kullandı.
“Tarlalar Yanmış Gibi, Verim Yok”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Şanlıurfa’daki incelemelerinde tabloyu net şekilde ortaya koydu, “Ne arpa, ne buğday, ne de mercimek kaldı. Tarlalar yanmış gibi görünüyor. Bazı bölgelerde yüzde 100 ürün kaybı yaşanıyor." Bayraktar, kuraklık ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle buğday, arpa ve mercimek ekili alanların tamamen verimsiz hale geldiğini belirtti.
