Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait “Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri”ni kamuoyuyla paylaştı. Rapora göre yükseköğretim mezunlarının genel kayıtlı istihdam oranı yüzde 75 olarak gerçekleşti. Ancak lisans mezunlarının sadece yüzde 56,1’i mezun oldukları alanda çalışabildi.
Kayıtlı istihdam oranı yüzde 75 oldu
2024 yılı verilerine göre yükseköğretim mezunlarının kayıtlı istihdam oranı yüzde 75 olarak hesaplandı. Lisans mezunlarında bu oran yüzde 75 olurken, ön lisans mezunlarında yüzde 66,4 olarak kayıtlara geçti. 2023 yılına göre her iki seviyede de küçük düşüşler yaşandı.
Tıpta yüzde 96,4’lük istihdam sağlandı
Lisans düzeyinde en yüksek kayıtlı istihdama sahip bölüm tıp oldu. Tıp mezunlarının yüzde 96,4’ü istihdam edilirken, onu yüzde 95,1 ile özel eğitim öğretmenliği ve yüzde 92,4 ile elektrik öğretmenliği takip etti. Dil ve konuşma terapisi ile elektronik öğretmenliği bölümleri de yüzde 91,9’luk oranlarla öne çıktı.
Ön lisans mezunlarında ilk sırada polislik var
Ön lisans programlarında ise en yüksek istihdam oranı yüzde 92,3 ile polis meslek eğitimi bölümünde gerçekleşti. Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı (yüzde 88,2), endüstriyel kalıpçılık (yüzde 87,4), metalurji (yüzde 85,2) ve doğalgaz ve tesisatı teknolojisi (yüzde 84,5) diğer yüksek istihdam oranına sahip bölümler oldu.
Mezunların yarısı kendi alanında çalışmıyor
2024 yılı verilerine göre lisans mezunlarının sadece yüzde 56,1’i kendi öğrenim alanıyla uyumlu meslek gruplarında çalıştı. Ön lisans mezunlarında ise bu oran yüzde 51 olarak hesaplandı. Bu durum, mezunların önemli bir kısmının farklı alanlarda istihdam edildiğini ortaya koydu.
Sağlık mezunları alanda istihdamda önde
Lisans mezunları arasında kendi alanında istihdamın en yüksek olduğu alan yüzde 79,9 ile sağlık ve refah oldu. Bu alanı iş, yönetim ve hukuk (%79,4), eğitim (%63,8), mühendislik, imalat ve inşaat (%63,7) ile bilişim ve iletişim teknolojileri (%56,8) izledi. En düşük uyum ise yüzde 20,1 ile sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon alanında gözlendi.
Ön lisans düzeyinde de benzer tablo ortaya çıktı
Ön lisans mezunlarında kendi alanında çalışma oranının en yüksek olduğu alan iş, yönetim ve hukuk (%64,8) olarak kaydedildi. Ardından mühendislik, imalat ve inşaat (%60), hizmetler (%59,1), sağlık ve refah (%44,5) ve doğa bilimleri (%44) geldi. Sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon alanı ise sadece yüzde 8’lik uyum oranıyla en alt sırada yer aldı.
İş bulma süresi sağlıkta daha kısa
Lisans mezunlarında ortalama ilk iş bulma süresi 14,4 ay olarak ölçüldü. İlk işini en kısa sürede bulanlar, 2,2 ay ile dil ve konuşma terapisi mezunları oldu. Tıp (4,1 ay), özel eğitim öğretmenliği (4,3 ay), eczacılık (5,1 ay) ve ebelik (7,6 ay) bölümleri de öne çıktı. Alan bazında bakıldığında sağlık ve refah alanı 8,9 ay ile ilk sırada yer aldı.
Ön lisans mezunları iş bulmada daha uzun bekliyor
Ön lisans mezunlarının iş bulma süresi ortalama 16 ay olarak hesaplandı. Ancak polis meslek eğitimi mezunları bu süreyi 2,9 ay ile en kısa sürede tamamladı. Optisyenlik (9,4 ay), aşçılık (10,9 ay), eczane hizmetleri (11,8 ay) ve sivil havacılık kabin hizmetleri (11,8 ay) mezunları da iş bulmada avantaj sağladı.
En yüksek maaş pilotaj mezunlarına ait
Lisans mezunlarının aylık ortalama kazançlarında ilk sırayı pilotaj bölümü aldı. Onu matematik mühendisliği, uzay mühendisliği, tıp ve uçak mühendisliği takip etti. Ön lisans düzeyinde ise en yüksek gelir polis meslek eğitimi mezunlarına ait oldu. Bu grubu uçak teknolojisi, perakende satış ve mağaza yönetimi, marka iletişimi ve elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı mezunları izledi.
TÜİK’in açıkladığı bu veriler, yükseköğretim mezunlarının istihdam sürecinde karşılaştıkları alan uyumsuzluğu ve sektör tercihlerindeki farklılaşmayı ortaya koydu. Mezuniyet sonrası işe yerleşme süresi ve gelir düzeyleri, tercih edilecek bölümlere dair karar süreçlerini doğrudan etkileyen önemli göstergeler olarak dikkat çekti.
