İzmir’de Hamam Kültürü Yok Oluyor: “Yunanlar Buna da Sahip Çıkar”

Artan su ve işletme maliyetleri nedeniyle İzmir’deki hamamlar bir bir kapanıyor. Esnaf “Bu kültür elimizden gidiyor” diyerek destek çağrısında bulunuyor.

İzmir’de bir dönem kentin sosyal yaşamının vazgeçilmez parçası olan hamam kültürü, artan su maliyetleri ve işletme giderleri nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. İzmir Hamamcılar ve Banyocular Esnaf Odası Başkanı Nafi Karaca, bu kültürel mirasın korunması gerektiğini vurgularken, yıllardır sektörde hizmet veren esnaflar ise “Yunanlar buna da sahip çıkar” diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti. İzmir genelinde geçmişte 50’ye yakın hamam aktif olarak hizmet verirken, bu sayı bugün 35’e kadar düştü. Yeni açılan hamamların ise lüks kategorisinde yer alması, halkın erişimini daha da zorlaştırıyor. Hamam fiyatlarının 350 TL’den başlayıp, SPA ve havuz hizmetleriyle birlikte 600 TL’ye kadar çıkması, vatandaşların geleneksel hamamlardan uzaklaşmasına neden oluyor. "Bir koyundan bir post çıkar" Nafi Karaca, artezyen suyu kullanan işletmelere sayaç takma zorunluluğunun maliyetleri daha da artırdığını ifade ederek, “Artezyen suyuna yıllar önce saat takılacağı söylendiğinde bu uygulamanın yanlış olduğunu belirttik. Zaten atık suyu, çöp vergisini ödüyoruz. Üstüne sayaçla ölçüm, motor, elektrik derken masraf katlanıyor. 'Bir koyundan bir post çıkar' dedik ama sesimizi duyan olmadı.” dedi. Karaca ayrıca, Ege bölgesinde hamam kültürünün giderek silindiğini, buna karşın Anadolu’nun iç kesimlerinde bu geleneğin kısmen sürdüğünü belirtti. Özellikle gelin hamamı gibi kültürel etkinliklerin ayda sadece bir iki kez gerçekleştiğini ve bunun sürdürülebilir olmadığını da sözlerine ekledi. “Mutfakta kullandığımız suya 5 bin lira ödedik” İzmir’de 45 yıldır kese yapan 66 yaşındaki Muhterem Yılmaz ise, eski dönemlerde hamamların dolup taştığını ancak günümüzde maliyetlerin her şeyi değiştirdiğini belirterek, “Elektrik faturamız 7-8 bin TL, su faturası 8-9 bin TL geliyor. Sadece mutfakta kullandığımız şehir suyuna bu ay 5 bin lira ödedik. Eskiden insanlar evinde banyo yapamadığı için hamama gelirdi. Şimdi doğalgaz, sıcak su herkesin evinde var. Üstüne bir de bu yüksek maliyetler eklenince, yeni müşteri kazanmak da imkansız hale geldi" ifadelerini kullandı. Ayrıca bu kültüre Yunanlar'ın sahiip çıkma endişesini de, “Yarın bir gün Yunanlar buna da sahip çıkar. Zaten baklavaya da, başka şeylere de sahip çıktılar. Bu kültürü yaşatmak istiyorsak destek şart. Yunanistan bizden daha ileri bu konuda. Kıbrıs’ta bile daha ucuza hamam hizmeti alabiliyor insanlar. Bizde ise bu iş neredeyse lüks oldu" dile getirdi.  Kültürel miras için destek çağrısı İzmir’deki hamam işletmecileri, tarihi ve kültürel değeri yüksek bu yapıları yaşatmak için devletin ve yerel yönetimlerin desteğini bekliyor. Su tarifelerinde düzenleme yapılması, atık su bedellerinin gözden geçirilmesi ve hamam işletmelerine yönelik özel teşviklerin sağlanması talepler arasında yer alıyor.