Zeytinyağı ihracatında yüzde 28 kayıp: Üretici olmayan ülkeler ayakta tuttu
Türkiye, zeytinyağı sektöründe 2024/25 sezonunu zorluklarla geride bıraktı. 2023/24 sezonunda 70 bin 626 ton olan ihracat miktarı, 2024/25 sezonunda 50 bin 713 tona geriledi. Böylece ihracatta miktar bazında yüzde 28 düşüş yaşandı.
Dünya genelinde fiyatların gerilemesiyle ihracat geliri de 505 milyon dolardan 252 milyon dolara düştü ve yüzde 50 kayıp kayıtlara geçti.
Sofralık zeytin zeytinyağını geride bıraktı
Zeytincilik sektörü, sofralık zeytinde 255 milyon dolarlık rekor ihracat gerçekleştirirken; zeytinyağı ihracatı 4 sezon sonra ilk kez bu rakamın gerisinde kaldı.
İhracat üretici olmayan ülkelerde tutundu
2024/25 sezonunda kayıpları sınırlayan en önemli unsur, üretici olmayan pazarlardaki talebin korunması oldu.
Bu pazarlara yapılan ihracat yüzde 3 gibi sınırlı bir düşüşle 46 bin 670 tondan 45 bin 501 tona indi.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin ticaret heyeti düzenlediği Avustralya, Kanada ve ABD’ye ihracat ise yüzde 17 artışla 21 bin 460 tondan 25 bin 202 tona yükseldi.
ABD açık ara lider: Payı yüzde 46
Türkiye, zeytinyağı ihracatını 2024/25 sezonunda 128 ülke ve gümrüklü bölgeye gerçekleştirdi.
1. ABD: 20.938 ton – 94,3 milyon $
2. Japonya: 22,5 milyon $
3. Kanada: 14,2 milyon $
4. Suudi Arabistan: 10,8 milyon $
ABD, miktar bazında toplam ihracatın yüzde 46’sını tek başına karşıladı.
Prina ihracatı artış trendinde
Zeytin yan ürünlerinde ise tablo daha olumlu.
Prina yağı ihracatı:
48 milyon $ → 52,3 milyon $ (+%9)
Toplam dış satış 4 sezonun en düşük seviyesinde
Zeytinyağı, sofralık zeytin ve prina yağını kapsayan toplam sektör ihracatı:
Sezon Gelir
2023/24 763,5 milyon $
2024/25 559,6 milyon $ (-%27)
Uygun: “Yanlış kararlar yarayı derinleştirdi”
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Uygun, kısıtlama politikalarının sektörde ağır kayıplara neden olduğunu belirtti:
“Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen sınırlamalar ile fon uygulamaları Türkiye’yi dünyada spotçu konumuna düşürdü.
Yüz milyonlarca dolar kaybettik, prestij kaybı yaşadık. Bu kararların uzantılarıyla hâlâ mücadele ediyoruz.”
Uygun, Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında yürütülen ticaret heyetlerinin kayıpları sınırladığını da vurguladı:
“Total ihracat düşerken Avustralya, Kanada ve ABD’ye satışlarımız yüzde 17 arttı.”