Uzun yıllar geçmişte kalmış bir meslek gibi algılanan ebelik yenilenen yetkiler, artış gösteren talepler ve güçlü eğitim programlarıyla Türkiye'de yeniden gözde meslekler arasına girdi. Hem istihdam garantisi hem de bağımsız çalışabilme imkanı sunan ebelik, 'en çok tercih edilen meslekler' arasında. Prof. Dr. Yurdanur Dikmen bu popülerleşmenin sebeplerini ve yeni nesil ebeliğin avantajlarını anlattı.
Yeni nesil ebelik güçlü eğitim müfredatı ve sosyal hizmetlere olan katkısıyla gençlerin dikkatini çekiyor. Her biri profesyonel doğum uzmanı haline gelen ebelik mezunları işsiz kalmıyor ve en çok tercih edilen meslekler arasında yer alıyor.
Bir dönem sadece doğumla özdeşleşen ve unutulmaya yakınlaşan ebelik mesleği, bu yükselen ilgiyle birlikte yeniden sağlık sektörünün parlayan yıldızı haline geldi.
Kendi hizmet birimlerini açabiliyorlar
Türkiye'de ebelik bölümlerine olan talep son 7 yılda yaklaşık yüzde 82 arttı. Artık ebeler kendi sağlık hizmet birimlerini açarak bağımsız şekilde çalışabiliyor. 2017'de yalnızca 49 üniversitede bulunan ebelik bölümü, 2024'te 68 üniversiteye çıktı. Program sayısı 97'ye, kontenjan ise 3 bin 26'dan 5 bin 490'a yükseldi. KOSTÜ'de 2025-2026 eğitim yılında ebelik bölümünü açan üniversiteler arasına katıldı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen yeni nesil ebeliğin yükselişini şu sözlerle anlattı:
"Türkiye'de son 5 yılda üniversitelerde açılan ebelik bölümlerinin sayısında önemli bir artış yaşanmıştır. Bu bölümlerin doluluk oranları yüzde 100'e ulaşmış olup, ebelik mesleği gençlerimiz tarafından yoğun ilgi görmektedir.
Türkiye'de ebelik eğitimi günümüzde uluslararası standartların büyük bir kısmını karşılayacak düzeydedir. Bizler de bu doğrultuda üniversitemizde ebelik bölümünü bu yıl açmış bulunuyoruz ve ilk öğrencilerimizi kabul etmeye hazırlanıyoruz.
Akademik kadromuzu güçlendirmeye yönelik çalışmalarımızı sürdürürken, eğitim modelimizi çağın gereklerine uygun şekilde tasarladık. Özellikle teknolojiyi ve yapay zeka uygulamalarını entegre edeceğimiz yenilikçi bir eğitim yaklaşımını hayata geçiriyoruz"
Prof. Dr. Dikmen: Ebelik mezunları kendi işlerini kurabilir
Ebelerin iş konusunda pek çok seçeneği olduğunu vurgulayan Dikmen, yeni düzenlemeyle ebeliğin avantajlarını anlattı:
"Ebelerin yetkileri Türkiye'de çok genişletildi. Yeni yapılan düzenlemeye göre ebeler iş yeri açabiliyor. Bir gebeyi bağımsız olarak kontrol edip doğum yaptırabiliyorlar. Ebelik mezunları da hem kamu ya da özel sektörde çalışabilirler ya da kendi işlerini kurabilirler. +Bu nedenle biz de üniversite olarak yeni nesil ebeleri teknolojiyi, özellikle yapay zekayı bakım hizmetlerinde en iyi şekildi kullanacakları şekilde yetiştirmeyi planlıyoruz"
Yeni gebelik mesleğinde çığır açan yenilik
"Hamile kalmaya karar verdiğiniz andan itibaren sizi takip eden bir ebeniz olacak, tıpkı aile sağlığı hekimi gibi. Gebelikle ilgili her konuda bilgi verecek, folik asit kullanımından diyete kadar her alanda sizi bilgilendirecek. Duygusal iniş çıkışlarınızda psikolojik destek sağlayacak. Gelecekte her kadının bir ebesi olmalı. Ebelik toplum sağlığını doğrudan etkileyen bir meslek grubu. Dolaylı olarak baktığımızda ebeler toplum sağlığına da çok geniş ölçüde hizmet veriyorlar. Çünkü ebelere verilen bu eğitim imkanları toplumun da aslında sağlık hizmetlerine destek veriyor. Çünkü sadece kadın ve gebeden bahsetmiyoruz. Neden bahsediyoruz? Ebeler aile planlaması hizmetlerini veriyor. Neden bahsediyoruz? Emzirme danışmanlığı hizmetlerini veriyorlar. Neden bahsediyoruz? Cinsel sağlıkla ilgili eğitimleri veriyorlar. O yüzden ebelik sadece doğum ve kadından ziyade geniş anlamda da toplum sağlığını doğrudan etkileyen bir meslek grubu"
Kadınlar bu durumdan mutlu
Prof. Dr. Dikmen bütünsel yaklaşımın faydalarını şu cümlelerle anlattı:
"Bütünsel ebelik modeli doğrultusunda hizmet alan kadınlar bu süreçten memnun ayrılıyor. Doğum sonrası depresyon düzeylerinin daha azaldığını ve psikolojik dayanıklılık ve ruh hallerinin çocuğa, ailede yaşadığı kişilere ve kendisine daha olumlu yansıdığına ilişkin birçok bilimsel araştırma sonucu mevcut. Dolayısıyla bütünsel ebelik modelinin son yıllarda kadınların sağlığı açısından çok önemli bir kavram olarak karşımıza çıktığını söyleyebiliriz.
Normal doğum hem anne hem bebek için çok faydalı. Örneğin normal doğum yapan kadınlarda hastanede kalma süresi kısalıyor. Bu neyi önlüyor?
Enfeksiyon oranlarını düşürüyor. Yine bununla birlikte medikal hatalar ya da tıbbi hata oranlarını azaltıyor. Normal doğum sağlık hizmetlerinde maliyetleri de düşürüyor. Yine bununla birlikte normal doğum yapan kadınlarda yapılan araştırma sonuçlarına göre, laktasyon dediğimiz anne sütünün gelme süreci daha hızlı ve daha yoğun.
Ve tabii ki kadının çok hızlı bir şekilde sosyal hayata katılması, çalışıyorsa eğer çalışma hayatına katılması ve dolaylı olarak da aslında toplumun ekonomik kalkınma hedeflerine de çok büyük etkisi olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.
"DOĞUM KOÇLUĞUNU ÖNERMİYORUM, SERTİFİKAYLA OLACAK İŞ DEĞİL"
"Doğum koçluğunu bu alanda eğitim almamış insanlar da yapabiliyor. Ama biz bunu önermiyoruz. Çünkü uzmanlık gerekiyor. Türkiye'de 4 yıllık lisans mezunu olan insanlar ebe olarak çalışabiliyorlar.
Dolayısıyla bunun lisansını almadan normal liseyi bitirmiş ya da çocuk gelişimi gibi alanları bitirmiş kişilere bu hak veriliyor. Bu sertifika programıyla yapılacak bir uygulama değil. Belki onlar da kontrol altına alınıp, el çektirilebilir"
Ebelik yükselen meslek oldu: 7 yılda yüzde 82 artış
Son bilgileri paylaşıyor:
" Mart 2025 tarihli "Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik" gereğince klinik psikolog, diyetisyen, fizyoterapist ve ebe gibi sağlık meslek mensupları "sağlık meslek hizmet birimi" adı altında kendi muayenehanelerini (özel sağlık kuruluşu) açabiliyor."