KPMG Türkiye’nin “Çelik Sektörel Bakış - 2025” raporuna göre, Türkiye, 2024 yılında dünyada çelik üretimini en fazla artıran ikinci ülke oldu. Küresel ölçekte üretim yüzde 0,4 gerilerken Türkiye, yüzde 9,5’lik artışla 36,9 milyon ton üretim gerçekleştirdi. Böylece Türkiye, küresel sıralamada sekizinci, Avrupa’da ise ikinci büyük çelik üreticisi olmayı sürdürdü.
Çin’de üretim düştü, Türkiye yükseldi
Küresel çelik üretimi 2024 yılında 1,9 milyar tona gerilerken, bu düşüşte Çin’deki iç talep zayıflığı ve hükümetin üretimi sınırlayıcı politikaları etkili oldu. Çin’in ham çelik üretimi yüzde 1,7 azalarak 1 milyar ton seviyesine indi. Bu azalmada emlak sektörüne yönelik kısıtlamalar ve yeşil dönüşüm kapsamında alınan önlemler belirleyici rol oynadı.
Türkiye’de sektör toparlandı
Türkiye çelik sektörü, pandemi sonrası zorlu dönemlerin ardından 2024 yılında üretim ve ihracatta toparlanma gösterdi. 2021 yılında 40,4 milyon tonla rekor kıran sektör, ardından yaşanan daralmanın etkilerini geride bırakmaya başladı. Deprem sonrası yeniden inşa süreciyle birlikte iç talebin artması ve Avrupa pazarındaki toparlanma, üretimi olumlu yönde etkiledi.
İhracatta dikkat çekici artış
Türkiye’nin toplam çelik ihracatı 2024 yılında yüzde 27,6 artarak 13,4 milyon tona ulaştı. En güçlü artış ise Avrupa Birliği pazarında görüldü. AB’ye yapılan ihracat yüzde 76 artışla 3,8 milyon tona yükseldi. İtalya’ya yapılan ihracat da 477 milyon dolardan 929 milyon dolara çıkarak rekor kırdı. Ancak İsrail’e yapılan ihracatta yüzde 87’lik düşüş yaşandı.
İthalatta kırılganlık sürüyor
Çelik ihracatı yükselirken, ithalat daha sınırlı artış gösterdi. 2024’te ithalat yüzde 1,8 artarken, net ithalatta yüzde 39,4 düşüş gözlendi. Türkiye’nin toplam çelik tüketimi yüzde 0,8 artarak 38,3 milyon tona ulaştı. Ancak bu tüketimin neredeyse yarısı ithalatla karşılandı. Özellikle yassı ürünlerde ithalatın yüzde 50 seviyelerine ulaştığı belirtildi.
Uzak Doğu rekabeti yerli üreticiyi zorluyor
İç pazarda rekabetin en büyük kaynağı, düşük fiyatlı Uzak Doğu menşeli ürünler oldu. Çin’in 117,1 milyon tonluk rekor ihracatı, dünya pazarlarında maliyetine yakın fiyatlarla yer alması, Türkiye’deki yerli üreticilerin zorlanmasına neden oldu. Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler Çin (%20,6), Rusya (%17,5), ABD (%13,3) ve Güney Kore (%9,8) olarak sıralandı.
ABD’nin yeni gümrük tarifeleri: Tehdit mi, fırsat mı?
2018’de uygulanan yüksek tarifelerden olumsuz etkilenen Türkiye, 2025’te yürürlüğe giren yeni tarifelerle yeniden ABD pazarında rekabet gücü kazanabilir. Ancak bu tarifelerin dolaylı etkisiyle diğer ülkelerin yönelmesi beklenen Avrupa ve Orta Doğu pazarlarında rekabetin artması, Türkiye için yeni riskleri de beraberinde getiriyor.
Sektörde yapısal tehditler sürüyor
KPMG Türkiye Metal ve Maden Sektör Lideri Burak Yıldırım, Türk çelik sektörünün 2024'te toparlanma ivmesi yakaladığını ancak uzun vadeli yapısal tehditlere karşı hazırlıklı olunması gerektiğini vurguladı. Yıldırım, “Sürdürülebilirlik, karbon ayak izi, dijitalleşme ve ithalat baskısı gibi çok boyutlu dinamikler, sektörün dönüşüm sürecini hem hızlandırıyor hem de yeni kırılganlıklar yaratıyor” dedi.
